Meer incidenten tijdens werkzaamheden aan spoor

Het gemelde aantal (bijna-)aanrijdingen tijdens werkzaamheden aan het spoor is sinds 1 januari 2019 sterk gestegen. Dat blijkt uit cijfers van gemelde incidenten waarover de Stichting railAlert beschikt. De organisatie die onder meer branchebreed afspraken maakt over veilig werken aan en rond het spoor, maakt zich daarover grote zorgen en wil dat dit soort incidenten op zeer korte termijn veel meer aandacht krijgt van de railbranche.

Over 2018 werden in totaal acht (bijna-)aanrijdingen gemeld. Sinds 1 januari 2019 is dit aantal naar elf gelijksoortige incidenten gestegen. Een forse stijging die railAlert als ‘een zeer zorgwekkende ontwikkeling’ typeert.

Bij een analyse van deze (bijna-)ongevallen gaat het zowel om incidenten met Krollen (kranen op lorries) als om treinen (inclusief metro), waarbij medewerkers soms niet of nauwelijks aan een aanrijding ontkomen. railAlert benadrukt dat het hier om gemelde incidenten gaat. De organisatie gaat ervan uit dat een deel van de bijna-ongelukken niet altijd wordt doorgegeven aan partijen zoals de opdrachtgever, de hoofdaannemer of railAlert.

Een overzicht van de verschillende – gemelde – incidenten.

-Bij bouwwerkzaamheden aan de Zuidasdok in Amsterdam steekt een medewerker sporen over waarvan hij denkt dat die buiten dienst zijn. Daaronder bevindt zich ook een spoor, waarover gewoon metroverkeer plaatsvindt. Door een noodremming weet de bestuurder van een metro erger te voorkomen.

-Tijdens de grote ombouw van het stationsemplacement van Leiden komt een Krol in beweging zonder dat de machinist dit zelf in de gaten heeft, omdat hij afgeleid is. Een medewerker kan ternauwernood wegspringen, maar wordt toch door de bak van de krol aangetikt.

-In Uitgeest neemt een medewerker veiligheidsmaatregelen in het verkeerde en in dienst zijnde spoor, terwijl een trein al het laatste sein gepasseerd is en de medewerker dicht genaderd is.

-Op een emplacement in Amersfoort rijdt een storingsmonteur met zijn auto een overweg op in de veronderstelling dat er geen treinverkeer plaatsvindt. De machinist van een net optrekkende, rangerende trein schrikt.

-Voor de aanleg van het nieuwe opstelterrein bij Groningen wordt een permanente overweginstallatie (ahob) gebouwd, maar deze is op het moment van het bijna-ongeval nog niet in gebruik genomen. Als tijdelijke voorziening wordt waarschuwingsapparatuur aangebracht om via deze overweg toch veilig te kunnen oversteken. Een monteur hoort het akoestisch signaal niet. Ook ziet hij de bijbehorende alarmlichten niet. Een collega waarschuwt de monteur voor een aanstormende trein waardoor hij op het laatste moment kon wegkomen.

De overweg ten oosten van Groningen die nu van een werkende ahob-installatie voorzien is.Ten tijde van de bijna-aanrijding was deze overweg uitgerust met een tijdelijke GW-installatie met geluid- en lichtsignalen. Foto: Jan Kees Hofker.

-Een schoonmaker steekt in Eindhoven sporen over zonder daarvoor toestemming te hebben en wordt bijna aangereden door een reizigerstrein.

-Tijdens het zogenoemde uitsporen van werkmaterieel in Hoofddorp worden medewerkers verrast doordat het nevenspoor tegen hun verwachting in niet buiten dienst blijkt te zijn; luttele seconden na het uitsporen passeert een reguliere trein.

-Bij het tweede bijna-ongeval met een Krol is de machinist op de hoogte gebracht van het feit dat achter hem werkzaamheden plaatsvinden aan het spoor. Tijdens werkzaamheden komt de Krol opeens gevaarlijk dicht bij de baanwerkers die met hun rug naar de kraan toe staan. Ze weten nog net op tijd het spoor te verlaten.

-Een medewerker voert boorwerkzaamheden op het perron binnen de gevarenzone uit. De werkzaamheden worden gestaakt, omdat de medewerker het risico loopt om door een voorbij rijdende trein aangereden te worden.

-Een wagon van een werktrein raakt met een buffer een medewerker. Deze komt daardoor ten val. Dit incident leidt niet tot verzuim van deze medewerker.

-Bij het Zuid-Hollandse Zoeterwoude ten slotte stapt een baanwerker, na werkzaamheden, zonder te kijken het spoor in dat dan weer in dienst is gesteld. De machinist van een trein die op dat moment op dit spoor rijdt, maakt een noodremming.

De bovengenoemde incidenten zijn zo zorgvuldig mogelijk beschreven aan de hand van ter beschikking gestelde informatie.

Momenteel wordt door diverse instanties in een aantal gevallen nog onderzocht welke oorzaken aan deze (bijna)ongelukken ten grondslag liggen. Los van de achterliggende oorzaken wil railAlert op korte termijn met acties komen om toekomstige (bijna) aanrijdingen, samen met de railbranche, te voorkomen.